Pontet… Canet nie meer betalen

 

De jaargang 2002 van Chateau Pontet Canet, een 5ème grand cru classé uit Pauillac, kostte vier jaar terug een dertigtal euro. Vandaag kan u de 2009 aankopen in primeur aan… 100 euro.

Ondertussen zijn op het Chateaux alle flessen al de deur uit. Nu ja, besteld laat ons zeggen. De wijn wordt op de verschillende verkoopsites aangeboden aan 100 euro of meer. Maar eigenaar Tesseron krijgt slechts 60 euro per fles. Dat is het gevolg van het feit dat de kisten nog langs de courtier en de négociant moet passeren.
In Bordeaux werkt men reeds driehonderd jaar met dit systeem. De négociant zorgt voor de commercialisatie van de wijnen (oa export naar 160 verschillende landen- de kastelen zijn meestal niet in staat hiervoor zelf in te staan), de courtier is de tussenpersoon tussen eigenaar en négociant en zal bepalend zijn in de prijszetting.
Waar de eigenaars en de négociants in de 18de eeuw twee verschillende werelden voorstelden, werden in de 19de eeuw vele négociants eigenaar van de kastelen waarvan ze de belangen behartigden (bijvoorbeeld, Barton van de gelijknamige Leoville). Na de druifluisramp en de daarmee gepaard gaande problemen daagden ook négociants op vanuit andere streken in Frankrijk (Cuvelier, Cordier, Borie…).
Tot de jaren ’20 van de vorige eeuw kochten de negociants de vaten op na één jaar rijping op vat. Vanaf dan waren zij verantwoordelijk voor de verdere opvoeding van de wijn én voor het bottelen. Ze sloten contracten af met de Chateaux, een soort abonnement dat hen garandeerde dat de prijs gedurende een aantal jaren (5) gelijk bleef. Toen waren er, bij gebrek aan de technieken van vandaag, nog écht slechte oogstjaren, zodat de kastelen zekerheid verkozen boven de extra winst die ze in topjaren konden maken.

Maar in het begin van die twintigste eeuw verkochten de négociants op een bepaald moment drie maal meer Bordeaux dan er geproduceerd werd in de regio. Toen al was wijn dus zeer fraudegevoelig. De Chateaux probeerden nog de zaken te reguleren (oa door minder etiketten mee te geven dan het aantal flessen in een vat – wat tussen haakjes voor etiketloze schatten zorgde in de kelder van menig bottelaar), maar na een twintig jaar durende strijd tussen négociants en eigenaars besloten deze laatsten zélf hun wijnen te bottelen.
Bij aanvang was dit enkel weggelegd voor de allergrootste namen. Chateau Margaux en Mouton Rothschild waren in 1924 de eersten, het jaar erop volgden Latour en Lafite dit voorbeeld. Momenteel is de “mise en bouteille” een kwaliteitskenmerk waar zelfs de modale klant op het etiket naar zoekt.
Tot het begin van de jaren ’80 bleven velen nog werken met het ‘abonnementssysteem’. Het moet gezegd dat heel veel Chateaux het op dat moment moeilijk hadden om het financieel te bolwerken. Vele eigenaars hadden een inkomen uit een andere job die hen op de been hield.
Tot plots de verschijning op de markt van de Amerikanen en hun guru (Robert Parker) de domeinen en de négociants de gelegenheid hebben gegeven zich op korte tijd enorm te verrijken.

Heden is het primeursysteem totaal zijn rol voorbijgeschoten. Waar dit in het verleden de kastelen financiële stabiliteit verzekerde en anderzijds de klanten de garantie gaf dat ze elk jaar de nodige flessen konden bemachtigen aan de laagste prijs, lijkt de hele machinatie nu meer op een beursintroductie dan op het aanbieden van een (h)eerlijk product aan de consument.
Men tast de markt af, biedt een beperkte hoeveelheid aan in ‘premier tranche’, en wacht dan af of de kooplustigen toehappen. Is dit het geval, dan werpt men een tweede tranche op de markt aan iets hogere prijs. Het woordje épuissé’ trekt sowieso de koopgrage wijnliefhebber aan. Maar deze laatste zal toch het onderspit delven tegen de bedrijven die zich gespecialiseerd hebben in de verfoeilijke praktijk van het beleggen in wijn.

Reden om ongelukkg te zijn? Spijt dat u nooit (meer) dat grote, prestigieuze etiket op de tafel zal kunnen plaatsen?
Bedenk dan even dat nooit eerder in de geschiedenis de wijnliefhebber méér keuze heeft gehad aan kwaliteitsvolle én betaalbare wijnen dan nu. En dit geldt zéker voor de wijnliefhebber die zijn keuze kan maken op de Belgische markt, op wijngebied één van de meest gediversifieerde van de hele wereld!

met dank aan
Eric Bernardin