SEX…

…met druiven !
Een cruciaal verhaal van PvdW…

Marselan: Jean en Cédric maken een druif   

“Tegenwoordig kunnen ze toch iets, hé”, zegt ons meetjen (94) altijd als ze weer een straf verhaal hoort uit den modernen tijd. Een telefoon zonder draad, naar Carcassonne vliegen voor één euro (jaja, maar veertig frank!) plus luchthaventaksen, een Humo-cover met een tot man gephotoshopte Roos Van Acker (dààr moet werk aan geweest zijn!), foto’s nemen die je onmiddellijk op je televisie kunt bekijken (melegu, azo nen platten teevee heb ik nog nooit gezien!), twee toppolitici die plots in zondagavondse primetime op televisie verschijnen met een sinterklaasbaard-met-elastiek om (En ze zaten daar bij twee venten die in vrouw verkleed waren. Ja hallo!),…

Ons mémé valt dezer dagen van de ene verrassing in de andere. En dan was ze nog niet eens mee naar de wijnles van afgelopen maandag, want daar mochten we een Vin de Pays des Collines de la Moure proeven, gemaakt van marselandruiven. Ik zie u al Manuel-gewijs met ietwat simplistische blik “Que?” fluisteren. Marselan? Euh, Marsman misschien? Of Marsupilami? Maar maken ze daar wijn van?

Ja dus. In 1961 besliste het Institut National de la Recherche Agronomique de l’Hérault (het INRA uit Montpellier voor de vrienden) om twee traditionele druiven te kruisen: de Cabernet Sauvignon en de Grenache Noir.

“Zouden we niet eens een cabernetje met een grenacheke kruisen?”, vroeg Zuid-Franse Jean aan zijn collega Cédric. “Bwa ja, waarom niet?”, antwoordde Cédric geeuwend. “We kunnen hier toch niet de hele namiddag blijven pétanque spelen, want straks komt François. En da’s nen viezen.”  Wellicht is deze conversatie uit het begin van de jaren ’60 niet helemaal waarheidsgetrouw, want er was wel degelijk een reden voor de verplichte geslachtsgemeenschap tussen de twee druivenrassen. Er was wijn nodig in die tijd –  véél wijn – en met de kruising dacht men een heel productieve druif te kunnen ontwerpen.

De eerste selectie na de kruising bevatte 128 planten. Die werden van 1965 tot 1970 bestudeerd (“Druk hé, Cédric, al dat bestuderen?” “Stress, Jean! Stress!”). Die studieperiode liep echter af met een sisser. Het doel was een “raisin de cuve” te maken met grote bessen en een hoge productiviteit. Maar met een gemiddeld bessengewicht van 1,3 gram bleef de nieuwe druif ver onder de verwachtingen (“We zijn nie goe bezig hé Cédric?” “Neen, Jean, neen…). De marselandruif, genoemd naar het plaatsje Marseillan waar de eerste druiven geteeld werden, werd meteen in het schap “oninteressant spul” geschoven.

Maar een paar jaar later bleek de wijn die van die eerste oogsten marselan gemaakt werd, best wel te pruimen. Dus kweekten Jean en Cédric van het INRA geduldig verder. Rond 1990 kreeg de nieuwe druif algemene erkenning: ze zorgde voor “een excellente wijn voor een modern publiek dat wijnen wil met een sterke identiteit”. Bovendien bleek de marselan weinig gevoelig voor parasieten en kon ze zich ideaal aanpassen aan mediterrane omstandigheden.

Om te weten te komen hoe het momenteel gesteld is met de marselan, mailde ik eerder deze week naar Christophe Clipet, directeur van het Domaine expérimental du Chapitre, van wiens domein we trouwens maandag de marselan 2004 proefden. Het domein is verbonden met het INRA, de “uitvinders” van de druif. Met een on-Franse snelheid kreeg ik de dag nadien al antwoord. “Het gaat uitstekend met onze marselan”, stelt Clipet me gerust. “Sinds 1997 is de marselan een aanbevolen druif in het hele bassin van de Middellandse Zee. En dat wil ook zeggen dat er aanplantingpremies voorzien zijn. De druif staat nu al in de top 10 van de meest geënte rode cépages in Frankrijk. Per jaar worden er meer dan twee miljoen plantjes geproduceerd. Die worden ook uitgevoerd naar Zuid-Europa en zelfs naar Libanon. Hoeveel hectare marselan er momenteel in bedrijf is, weet ik niet. Maar in ieder geval komen er nu elk jaar meer dan 250 hectare bij. “

Het succes van de druif, die nu al in 17 Zuid-Franse departementen toegelaten is, lijkt niet meer te stoppen. Momenteel mag de marselan alleen maar in Vin de Pays-wijnen gebruikt worden, maar er loopt inmiddels ook een aanvraag om ze binnen de AOC Coteaux du Languedoc op te nemen.

De experimentele “Domaine du Chapitre Marselan” uit 2004 die we mochten proeven, was misschien wel interessanter dan lekker. Dat had veel met de zeer dominante tannines te maken. Maar iedereen bleek het er over eens dat deze wijn toekomst had. Volgens de boekjes zou de marselanwijn de scherpte en de vinnigheid van de cabernet moeten combineren met de lichtheid en het fruit van een pinot noir. Of met andere woorden: de karaktertrekken van de grenache zouden eerder op de achtergrond komen. Mijn proefnotities bevestigen dit min of meer: een intense en ondoorzichtige paarsrode kleur, in de neus en de mond naast voornamelijk gebrande en geroosterde geuren rood fruit, cassis, braambes, steenvruchten, kruiden, confituur en zoethout. Een behoorlijke aciditeit (in ieder geval veel hoger dan bij de gemiddelde grenachewijn), een aangename moelleux en – zoals ik al zei – bordelese  tannines. En dat allemaal in het uiterste zuiden van Frankrijk. Zoals ons mémé zou zeggen: “Ze kunnen toch wat hé, tegenwoordig”.

PvdW